Östemperleme

Östemperleme, beynit adı verilen metalurjik bir yapı üreten, orta karbonludan yüksek karbonluya kadar değişen demir alaşımlarına uygulanan bir ısıl işlemdir. Dayanç ve tokluğu artırmak, çarpılmaları azaltmak için kullanılır. Parçalar işlem sırasında sertleştirme sıcaklığına getirilir, sonrasında martensit başlangıç sıcaklığının üzerinde bir sıcaklığa yeterince hızlı bir şekilde soğutulur ve istenilen beynit yapı elde edilene kadar bu sıcaklıkta yeterli sürede tutulur.

Faydalar

Östemperleme, metallere aşağıdaki mekanik özellikleri kazandırmak için yapılan bir sertleştirme işlemidir:

• Daha yüksek süneklilik, tokluk ve verilen sertliğe göre daha yüksek dayanç
• Şoka karşı direnç sağlanır
• Özellikle ince parçalardaki çarpılma azaltılır.

Uygulamalar ve malzemeler

Östemperleme, daha çok 35-55 HRC sertliklerde, düşük çarpılmanın yanında tokluk da istenen orta ve yüksek karbonlu çelikler için kullanılır. İşlem, otomotiv sanayinde klipslerde ve maksimum esneklik ve tokluk istenen parçalarda yaygın kullanıma sahiptir.

Östemperin uygulama alanı genellikle küçük kesitli sac ve şeritlerden üretilen parçaları kapsar. Östemperleme özellikle, çok yüksek tokluk isteyen ince kesitli karbon çelik parçalara uygulanır.

Östemperleme, 38-52 HRC  sertlik isteyen, orta ve yüksek seviyelerde karbon içeren SAE 1045 ila 1095, 4130, 4140, 5160, 6150 (C45 ila C100, 25CrMo4, 42CrMo4, 50CrV4) gibi demir bazlı alaşımlara ve küresel dökme demirlere uygulanır.

Proses detayları

Çelik aşağıdaki şekilde östemperlenir:

• Genellikle 790°-915°C (1450 -1675°F) aralığında değişen östenitleme sıcaklığına getirilir.
• Genellikle 260°-370°C (500-700°F) aralığında tutulan havuzlarda (eritilmiş tuz veya nadir olarak yağ havuzu) suverilir.
• Beynite dönüşüm tamamlanana kadar gereken süre verilerek bu sıcaklıkta tutulur.
• Oda sıcaklığına getirilene kadar soğutulur.